Werken we voor klanten of voor bewoners? Bij haast elke corporatie wordt met deze vraag geworsteld. Of is dit een achterhaalde discussie? En moeten we het over bredere begrippen en doelen hebben? Kan de Nationale Woon- en Bouwagenda ons hierbij helpen?
Voor het ontwikkelen van een bedrijfsstrategie gebruik ik graag onderstaand praatplaatje.
In het plaatje kan je links-boven beginnen. Daar praat je over de ‘legitimatie’ van je keuzes. Vervolgens ga je steeds meer naar rechts-beneden. Dan praat je over de prestatie, de specifieke publieke waarde die een corporatie wil leveren.
Vandaag viel me de gedateerdheid van dit model op. Onderin staat de ‘klant’ centraal. Daar zou ik nu ‘bewoner’ zetten. Maar ook dat lijkt achterhaald.
Nationele Woon- en Bouwagenda
De nieuwe Nationale Woon- en Bouwagenda van de minister Hugo de Jonge wil richting geven aan ieders agenda, ook die van corporaties. Er zijn zes thema’s benoemd:
Bij het ordenen hiervan, valt op dat de drie linker thema’s betrekking hebben op de traditionele vastgoeddoelen: ‘goed, betaalbaar en beschikbaar’. Niets nieuws onder de zon, met uitzondering van het feit dat ‘goed’ nu ook betrekking heeft op ‘duurzaam’.
Omkijken naar elkaar
De drie rechter thema’s gaan niet over vastgoed maar over het samenleven van mensen. Iedereen moet kunnen wonen. Maar hierbij is er meer dan ooit oog voor de omgeving waarin een ieder woont en de zorg die mensen vragen. Het gaat hierbij steeds meer om het creëren van gemeenschappen waarin men plezierig leeft en kansarmoede wordt bestreden. Of zoals ik steeds vaker hoor, laten we er voor zorgen dat we ‘omkijken naar elkaar’.
Gemeenschapsbouwer
Lijkt hiermee de gewenste doelstelling van corporaties te verschuiven? Gaan we van ‘klantencorporatie’ naar ‘gemeenschapsbouwer’? Ligt onze maatschappelijke bijdrage steeds meer in collectieve zaken, steeds meer in samenlevingsopbouw? Zijn ‘goede, betaalbare en beschikbare’ woningen steeds meer een middel en niet meer het centrale doel van de corporatie?
Woonmaatschappij
In het verleden promootte Aedes-bestuurder Willem van Leeuwen het begrip ‘woonmaatschappij’ als alternatief voor ‘wooncorporatie’. Zijn motivatie daarvoor weet ik niet meer goed, maar voor mij weerspiegelt het een wens dat corporaties er zijn voor meer dan het individuele belang van de bewoner. Dat haar zorg primair ligt in het creëren van vitale gemeenschappen. En dat doet een corporatie niet alleen, maar werkt daarbij nauw samen met organisaties uit andere domeinen.
Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid
Bij het herformuleren van de sectordoelstelling kunnen extremen helpen. Die vond ik in het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid. Daar las ik het volgende:
In een aantal gebieden in Nederlandse steden staan de leefbaarheid en veiligheid onder druk en stapelen problemen als werkloosheid, armoede, onderwijsachterstanden, woonproblematiek en een slechte gezondheid zich op. Veel mensen kampen met een combinatie van problemen. Ze leven van een uitkering, hebben schulden, zijn klein behuisd en hebben (jeugd)zorg nodig.
‘Het zou niet zo moeten zijn dat de plek in de stad waar mensen wonen en opgroeien bepalend is voor hoe hun verdere carrière en levenspad eruitziet.’
Bij deze beklemmende woorden lijkt het beeld te passen van de corporatie als ‘gemeenschapsbouwer’. Kunnen we dit begrip als sector voor onze positionering gebruiken? Of weet iemand iets beters?
strategie | positionering 