Hoe geef je kinderen een kansrijke toekomst

Poelenburg en Peldersveld zijn Zaanse wijken met grootstedelijke problemen. Het zijn wijken die in het verleden zijn opgetuigd met termen als ‘krachtwijk’ en ‘Vogelaarwijk’. Maar na enkele jaren hard werken, zijn ze toen ook weer net zo hard in de steek gelaten. De wijken maken nu onderdeel uit van het recent gestarte ‘Nationaal programma Leefbaarheid en Veiligheid’. De aanpak vind ik hoopgevend. Ik ben vooral getroffen door de heldere focus waarmee in Zaanstad wordt gewerkt vanuit één centraal doel:

Zorgen dat de kinderen die nu opgroeien en straks geboren worden veel meer kansen hebben op een kansrijke toekomst.

Het gaat om een integrale aanpak voor 20 jaar, oftewel van één generatie. Gewoon omdat de problematiek in deze wijken niet vanzelf oplost en lang aandacht vraagt.

De ‘Jeugdaanpak’ staat centraal maar er zijn ook randvoorwaardelijke thema’s benoemd die om verbetering vragen. Dat zijn ‘Participatie & Armoede’ en ‘Fijn en Veilig Wonen’. Er wordt overwogen om aan deze thema’s ‘Gezondheid’ toe te voegen.

Dit wordt hierbij genoemd als grote vraagstukken:

  • Urgentie op leefbaarheid en veiligheid is groot: grote instroom arbeidsmigranten, vlucht de wijk uit.
  • Bij professionals veel zorgen over kinderen en jongeren: 15 vrijwel gesegregeerde basisscholen, oude schoolgebouwen, aantal scholen zonder gymzalen
  • Gebrek aan voorzieningen voor jongeren en ontmoeting (met name Kogerveld)
  • Gevoel van uitsluiting, weinig vertrouwen, het doen van een melding is nutteloos
  • Systeem van ondersteuning loopt vast: sociale wijkteams, jeugdteam, leerplicht, veilig thuis, lerarentekort, enorme druk op personeel

Armoede en onderwijsachterstanden

Veel kinderen groeien op in minimahuishoudens. Vooral bij eenoudergezinnen is er sprake van armoede. Gelukkig was er sprake van een licht dalende trend maar de corona-crisis lijkt dit weer ongedaan te maken.

De onderwijsachterstanden zijn geconcentreerd in Poelenburg en Peldersveld (rechtsonder in kaartje):

Criminaliteit

De interventies bij kinderen richten zich op allerlei leeftijdscategorieen. Dat start al vanuit de klemmende constatering dat de eerste 1000 dagen van een baby/peuter bepalend zijn voor zijn of haar toekomstige kansen. En later vanuit de constatering dat veel kinderen tussen 15 en 19 jaar het criminele circuit in worden getrokken.

Vooral de criminaliteit en ondermijning zijn grimmig en beangstigend. De aanpak is gericht op het doorbreken van criminele patronen op het gebied van drugshandel, illegale arbeid, witwassen en uitbuiting.

Integrale aanpak

Al deze taaie vraagstukken worden aangepakt vanuit het PACT Poelenburg Peldersveld. De samenwerking tussen zo’n 30 partijen krijgt vorm door te werken vanuit de logica van de wijk, kort samengevat met ‘wat sluit aan en wat werkt’.

Dat vindt niet altijd aansluiting bij het beleidsperspectief of standaard handelingsrepertoire van de afzonderlijke partijen. Daarom is het belangrijk dat partijen steeds weer de opgave centraal stellen. Vervolgens zoeken bewoners en professionals samen naar acties en oplossingen die een verandering op gang brengen.

Actiegericht leren

Zoals ik in mijn vorige blog hierover al aangaf, vraagt een aanpak gedurende 20 jaar een andere aanpak. Partijen noemen dit ‘Actiegericht Leren’. Dat kent een aanpak van analyseren, uitproberen, zo nodig bijstellen en bij succes uitbreiden. En vraagt van bestuurders de wil en het vermogen om anders samen te werken.

Maar eerlijk is eerlijk, de ongelofelijke inzet en creativiteit van alle bewoners en professionals moet het echte succes brengen. Voor hen neem ik echt mijn petje af!

En stiekem ben ik ook trots op Parteon met een stuwende rol hierin.

Met veel dank aan Marieke Sloep, Programmadirecteur, die het alles zo helder en gedreven heeft verteld.