‘We leven niet in een tijdperk van verandering maar in een verandering van tijdperk.’ Jan Romans verkondigt het overal en krijgt op dit moment meer dan gelijk. Deze ‘verandering van tijdperk’ gaat gepaard met elk denkbare crisis. Dat is bedreigend maar levert ook kansen. Waar liggen de kansen voor corporaties?
Het is niet moeilijk om rijtjes met kansen op te stellen. Maar welke kansen moet een corporatie pakken? Dat lijkt niet ingewikkeld. Je bepaalt wat de grootste verandering is. Vervolgens bepaal je op welk gebied je van betekenis wilt zijn en hoe je dat aanpakt. Maar hoe krijg je daar grip op; waar haal je beelden vandaan?
Beelden uit het verleden
Terugkijkend in de tijd, bevat elke periode eigen accenten: het maatschappelijk doel beweegt in de tijd, de achterliggende drijfveren lopen daar per corporatie doorheen.

Kansen in het heden
En welke aangrijpingspunten liggen er voor corporaties in het heden? Laaghangend fruit en politieke opportuniteit leveren aantrekkelijke kansen. Maar de werkelijke kansen liggen verborgen in de visie en missie van elke corporatie. Maar helaas zijn niet alle missies voldoende actueel of richtinggevend. In dat geval gaat het om het ‘vangen’ van de grootste, relevante trends en het eigen, diepste verlangen.
Achterliggende trends
Wat zijn de relevante trends voor de corporatiesector? Aan de vraagzijde verandert het profiel van onze doelgroep(en) snel, huisvestingsvraagstukken vernieuwen voortdurend en huurders zijn op zoek naar aansprekende woonconcepten. Aan de aanbodzijde haal ik uit gesprekken met corporaties twee belangrijke leveringslijnen:
- Levert een corporatie vooral een woning voor een huurder, of woonconcepten voor gemeenschappen / communities?
- Levert een corporatie een bijdrage aan een (rechtvaardige) samenleving, of staat het behoud van de aarde centraal (grondstoffen, biodiversiteit, mensheid e.d.)?
Door deze lijnen in twee assen te plaatsen, ontstaat een positioneringskruis waarin corporaties hun ambities of verbondenheid kunnen plaatsen. Dat plaatje ziet er als volgt uit:

Kansenpalet
Elk assenstelsel kent zijn beperkingen. Het is een abstrahering van de werkelijkheid. En niet elke corporaties wil dezelfde assen onderscheiden. In bovenstaand kruis heb ik de kansen geplot die tijdens een bijeenkomst van AKD* passeerden in reactie op de daar voorgelegde bedreigingen. Dit kansenpalet ziet er als volgt uit:

De hier geplotte kansen zijn vooral productgerelateerd. Maar je kan ook organisatorische veranderkansen tonen betreffende de corporatiecultuur en -organisatie. Zo geeft elk positioneringskruis inspiratie voor gesprek en verandering.
Aedes
‘De kernopgave van corporaties is het zorgen voor goed en betaalbaar wonen voor mensen die om wat voor reden dan ook een steuntje in de rug nodig hebben.’ Zo is door Aedes het bestaansrecht van corporaties gedefinieerd. Het is een smalle definitie die goed past in het eerste kwadrant. Is er reden om dit te verbreden, of is deze definitie een mooie basispositionering die lokaal desgewenst kan worden verbreed? Ik weet het niet, maar ben wel nieuwsgierig naar wat gaat komen.
.
* De inhoud van deze blog komt uit mijn bijdrage in de AKD-bijeenkomst ‘Kansen in de corporatiesector: hoe pak je dat aan?’