Waarborgfonds voor wooncoöperaties

De volkshuisvesting groeit op geld. Zoals planten op mest. Dankzij de Woningwet zijn al heel wat mest-depots voor de volkshuisvesting ingericht. Maar nog niet voor wooncoöperaties. Het juiste moment daarvoor lijkt aangebroken.

Toegang tot de kapitaalmarkt bepaalt of woonvernieuwingen echt tot bloei kunnen komen. Voor woningcorporaties kwam de doorbraak met de Woningwet van 1901. Daarmee kregen corporaties goedkope rijksleningen of konden ze met rijksborging lenen op de kapitaalmarkt. De corporatiesector is inmiddels zo groot, dat het risico nu primair wordt gedeeld door de corporaties samen via het WSW. En voor het risico dat de overheid eventueel nog loopt, betalen de corporaties een provisie.

Hypotheekgarantie

Voor eigenaar-bewoners kent Nederland al decennia de Nationale Hypotheek Garantie (NHG). Ook hier is het principe simpel. De overheid staat garant voor de laag rentende lening die de koper zelf op de markt afsluit. De provisie die de koper betaalt, gebruikt de NHG om een risicofonds te vormen.

Vanaf de jaren tachtig is de borg-infrastructuur gestaag uitgebouwd. Vaak met de NHG als borger en het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVn) als leningverstrekker. Van deze infrastructuur profiteren ook zelfbouwers en kopers van sociale koopwoningen.

Borgings boom

De borgings-boom blijft groeien. Zo verzorgt het Nationaal Warmtefonds de borging en financiering van verduurzaming van VvE’s. En dit fonds gaat binnenkort zelfs leningen verstrekken voor mensen zonder leenruimte. En deze maand is het Realisatiefonds gelanceerd voor energiecoöperaties. Opvallend hierbij is dat banken ook steeds actiever participeren.

Goedkope oplossing

Het werken met borgingsfondsen heeft als voordeel dat het weinig kost. Het Rijk stelt zich garant maar hoeft in de praktijk zelden tot nooit te betalen. Dat maakt dit zo’n aantrekkelijk overheidsinstrument. Het leidt niet tot extra uitgaven op de rijksbegroting.

Wooncoöperaties komen er tot nu toe bekaaid af. Een enkele gemeente helpt coöperaties aan financiering, zoals het Leenfonds van de gemeente Amsterdam. Landelijk gebeurt er nog weinig. Het grootste probleem voor startende coöperaties is dat ze geen eigen vermogen hebben. Daardoor financieren banken zelden de volle honderd procent.

Volwassen coöperatiesector

Het Rijk wil het ontstaan van wooncoöperaties stimuleren. En terecht, want het is hoog tijd dat Nederland een volwassen coöperatiesector krijgt. Een sector waar bewonersinitiatief en collectief eigendom kunnen groeien en bloeien. Wat zou het daarom mooi zijn als straks in het regeerakkoord een landelijk Wooncoöperatie Fonds wordt aangekondigd.

.

Voor meer inspiratie:

Platform 31

Stichting !Woon

Platform Wooncoöperaties Amsterdam

Adri Duivesteijn

Cooplink

EMCEO