Hoe vervangen corporaties het verzorgingsstaat-paradigma?

De verzorgingsstaat geldt voor veel corporaties als het startpunt van het denken. ‘U bent kwetsbaar maar geen zorgen, wij zorgen wel voor u’, klinkt dan al snel het adagium. Niets op tegen natuurlijk, maar volstaat dit naar de toekomst? Vraagt de visie en missie van deze corporaties om vernieuwing?

In de zoektocht naar een eigentijdse invulling van onze missie, hebben wij de contacten met andere (maatschappelijke) organisaties gexefntensiveerd. Samen met hen zoeken we naar een invulling van het in onze visie zo centraal staande begrip ‘eigen kracht’. In het kader van de Wmo wordt daar door gemeenten en zorg- en welzijnsinstelling ook hard over nagedacht. In de gesprekken trof ik een WMO-gespreksnotitie aan met de volgende tekst:

‘Om het zelforganiserend vermogen van mensen te versterken moeten overheid en maatschappelijke organisaties op een andere wijze invulling geven aan beleid, instrumenten en de wijze waarop zij samenwerken. Het gaat om:

  • eigen kracht (talenten, competenties, sterke kanten op individueel niveau),
  • kracht van de omgeving (familie, vrienden, buurt, informele netwerken),
  • en maatwerk in ondersteuning.

Het is de omkering van ‘zorgen voor’ naar ‘zorgen dat’. Hulpverleners lossen problemen voor mensen niet op, ze reiken oplossingen aan en ondersteunen tijdelijk waar dat nodig is.’

Uit dit citaat blijkt dat ook in het Wmo-debat nadrukkelijk gestreefd wordt naar zelfredzaamheid van mensen. Als daarvoor ondersteuning nodig is, zegt de notitie, moet dat in principe tijdelijk zijn. Dit idee heeft men ook in een hulpverleningsschema vastgelegd:

Volgens mij zijn corporaties ook hulpverleners. Zij ondersteunen mensen in het betaalbaar kunnen wonen. Maar principes van zelfredzaamheid en tijdelijkheid vind je weinig terug in de visie en missie van corporaties. Dudok Wonen beweegt wel deze kant op maar is daarin ook nog zoekend. Toch is het niet alleen voor Dudok Wonen maar voor de hele sector van belang om opnieuw te bepalen waarvoor de corporatie op aarde is. Of anders gezegd, hoe kunnen corporaties het verzorgingsstaat-paradigma vervangen door een eigentijdser paradigma. We kunnen daarbij zeker leren van andere sectoren.

Wij leren nu van andere sectoren. Maar ik ben ook benieuwd hoe deze zoektocht bij andere corporaties verloopt. Wellicht kunnen we elkaar daarin inspireren?