Het doel van een commercieel bedrijf is eenvoudig te omschrijven: winst maken. Het doel van een maatschappelijke organisatie is moeilijker te omschrijven. Het ontleent haar bestaansrecht aan haar maatschappelijke betekenis. Het moet voorzien in een behoefte waarin commerciële bedrijven niet voorzien. Zo’n beschrijving geeft de essentie wel weer, maar daarmee heb je nog geen beschrijving van het bedrijfsmatige functioneren van een corporatie.
bedrijfsmodel
Om de aansturing van het bedrijf, en alle veranderingen daarin, te vereenvoudigen, hebben we bij Dudok Wonen een landkaart gemaakt waarop alle ontwikkelingen ingetekend kunnen worden. Ik noem het een landkaart maar je kan het ook zien als een bedrijfsmodel voor maatschappelijke ondernemingen.
De kaart toont de complexiteit van corporaties. De basisgedachte is nog eenvoudig. De corporatie heeft een visie* op haar maatschappelijke omgeving en formuleert op basis daarvan haar een eigen, onderscheidende missie. Vervolgens stelt het een dienstverleningsconcept vast en zoekt de hierbij passende producten. De corporatie heeft het dan goed gedaan als de maatschappij tevreden is met deze producten en als klanten ze afnemen.
Maar er zijn wel twee ‘complicerende’ randvoorwaarden. Je moet het doelmatig organiseren en er moet een verdienmodel onder liggen waarmee de continuxefteit van de organisatie is gewaarborgd.
continuiteit
Op dit moment staat de continuiteit van corporaties op twee plaatsen in de binnenring van het bedrijfsmodel onder grote druk:
- het verdienmodel is niet meer sluitend, zelfs als corporaties efficienter gaan werken;
- de maatschappelijke legitimiteit van corporaties staat ter discussie, niet alleen door uitglijders bij een aantal corporaties, maar vooral omdat corporaties nog te weinig dienstverlenings-concepten hebben ontwikkeld die passen bij de 21e eeuw.
In twee volgende blogs zal ik, met behulp van het bedrijfsmodel, aangeven hoe we bij Dudok Wonen dit soort uitdagingen te lijf gaan. Volgende keer ga ik in op het organiseren en sturen van veranderingen. De daarop volgende keer ga ik in op de persoonlijke ontwikkeling van medewerkers die bij organisatieverandering hoort.
* Vanuit die visie bepaal je wat voor soort corporatie je wenst te zijn: vastgoedonderneming, klantencorporatie, wijkregisseur, emancipatiemachine of voorzieningencorporatie (archetypen vlgs SEV)
strategie | positionering 