‘Corporaties rijden op een muur af in de hoop dat deze op tijd is afgebroken’. Met deze beeldspraak typeert Aedes-voorzitter Martin van Rijn het dilemma van corporaties. Minister Mona Keijzer maakt dit beeld volledig met haar opmerking dat ‘corporaties tot 2030 voldoende investeringsmiddelen hebben’. Vanaf 2030 dus niet meer.
De strategie van de corporatiesector is duidelijk. Die strategie doet mij denken aan een ‘chicken race’ waarbij sprake is van een frontale ramkoers tussen twee auto’s. Welke bestuurder knippert het eerst met de ogen, remt af of verandert van koers?
High risk appetite
Ik kan me voorstellen dat corporatiebestuurders hiervan slapeloze nachten hebben. Collectief hebben ze het over lef en doorzettingskracht, toezichthouders hebben het over ‘high risk appetite’. Corporaties vinden de woningnood en klimaatcrisis te belangrijk om af te remmen, Mona Keijzer tamboereert op afdwingbare afspraken. Er moet gebouwd worden, zonodig met dwang! Ik vraag me af waar deze macht- en woordenstrijd eindigt?
2030 is over vijf jaar. Het ontwikkelen en bouwen van woningen neemt haast altijd meer tijd in beslag. Nu geld en energie stoppen in nieuwe planontwikkeling is dus risicovol. Hoe weeg je dit als corporatiebestuurder? Het is een menselijke reactie om af te gaan remmen als je weet dat die muur er aan kan komen. Maar je weet ook dat die muur alleen verdwijnt als je met vol gas op de muur afstormt.
Als die muur dus niet op tijd is afgebroken, zijn de gevolgen groot. Flinke reorganisaties zijn onontkoombaar, veel woningen moeten verkocht worden, Over anticyclisch bouwen kunnen corporaties alleen nog maar dromen en verloedering van wijken valt nog moeilijker te stoppen. Woningzoekenden moeten nog langer op een woning wachten.
Bestuurlijke dynamiek
En de bestuurlijke dynamiek verandert compleet. Ineens wordt de externe toezichthouder hijgerig. Als bestuurder krijgt je al snel het gevoel dat een pistool tegen je hoofd wordt gezet, weet ik uit eigen ervaring. Ten tijde van crisis probeert iedereen zijn eigen straatje schoon te vegen. Achteraf weet iedereen het altijd beter. Is het gek dat corporatiebestuurders op enig moment (te) voorzichtig worden?
Ik voel me verbonden met de bestuurders die ondanks deze rampscenario’s met lef doorgaan. Terwijl ik besef dat als het niet goed afloopt, het bashen van bestuurders weer een nationale volkssport wordt. Dus laten we maar hopen dat die chicken race goed afloopt en de muur voor 2030 is afgebroken.
.
Blogs van Léon Bobbe als eerste in jouw mailbox? Schrijf je hier in.
BLOGS LÉON BOBBE 